Biểu đồ quạt

Biểu đồ quạt là một công cụ đồ họa được sử dụng để trình bày dữ liệu theo hình thức phần trăm trong một vòng tròn. Đây là một trong những công cụ thường được sử dụng trong thống kê và phân tích dữ liệu, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính, kế toán và tiếp thị. Biểu đồ quạt giúp người đọc dễ dàng hình dung được tỷ lệ phần trăm của các thành phần trong tập dữ liệu một cách rõ ràng và trực quan. Bài viết này sẽ giới thiệu chi tiết về biểu đồ quạt, cách tạo và đọc biểu đồ quạt, tính chất và ứng dụng của biểu đồ quạt. Ngoài ra, bài viết cũng sẽ cung cấp các ví dụ và bài tập để giúp độc giả nắm vững các kiến thức cơ bản về biểu đồ quạt.

Biểu đồ quạt là gì?

Biểu đồ hình tròn là một loại biểu đồ hiển thị trực quan dữ liệu dưới dạng biểu đồ tròn.

Đây là một trong những biểu đồ được sử dụng phổ biến nhất để biểu diễn dữ liệu bằng cách sử dụng các thuộc tính của hình tròn, hình cầu và dữ liệu góc để biểu thị thông tin trong thế giới thực.

Hình dạng của biểu đồ hình tròn là hình tròn trong đó hình tròn biểu thị toàn bộ dữ liệu và phần cắt ra khỏi hình tròn biểu thị các phần của dữ liệu và ghi lại dữ liệu đó một cách riêng biệt.

Các thành phần trong biểu đồ quạt

Biểu đồ hình quạt tròn là một loại biểu đồ ghi lại dữ liệu theo cách vòng tròn được chia thành các phần để thể hiện dữ liệu của phần cụ thể đó trong toàn bộ phần.

Mỗi khu vực hoặc lát cắt này đại diện cho một phần tương ứng của toàn bộ.

Biểu đồ hình tròn, còn được gọi là sơ đồ hình tròn giúp diễn giải và trình bày dữ liệu rõ ràng hơn. Nó cũng được sử dụng để so sánh các dữ liệu đã cho.

Cách đọc biểu đồ quạt

Theo như biểu đồ đã cho ở trên, ta có thể đọc biểu đồ hình quạt như sau:

Toàn bộ hình tròn đại diện cho giá trị 100. Nó được chia thành 10 lát hoặc các quạt. Các màu sắc khác nhau đại diện cho các thành phần được sử dụng để biểu diễn thành phần có tromg biểu đồ (ngủ, xem phim, đọc truyện, đi chơi).

Như chúng ta có thể thấy, biểu đồ được chia thành 4 phần. Chia các phần ra theo đúng tỷ lệ:

Trong thời gian rảnh:

Hoạt động ngủ chiếm 65%
Xem phim chiếm 20%
Đọc truyện chiếm 10%
Đi chơi chiếm 10%

Cách lập biểu đồ hình quạt (tròn)

Để tạo biểu đồ hình tròn, bạn phải có một danh sách các biến phân loại (mô tả các danh mục của bạn) cũng như các biến số. Trong biểu đồ trên, tỷ lệ phần trăm là các biến số và loại thùng rác là các biến phân loại.

Biểu đồ hình tròn có thể khó vẽ bằng tay, đặc biệt là với tỷ lệ phần trăm phức tạp; toàn bộ chiếc biểu đồ là 360 độ, vì vậy việc vẽ 13,9 phần trăm hoặc 56 phần trăm là một thách thức. Điều đó không thực sự cần thiết với rất nhiều chương trình máy tính có thể tạo biểu đồ hình tròn cho bạn. Hai trong số các chương trình phổ biến nhất để tạo biểu đồ trong thống kê sơ cấp hoặc lớp thống kê AP là Microsoft Excel và IBM SPSS Statistics:

Biểu đồ tròn trong Excel.
Biểu đồ hình tròn trong IBM SPSS Statistics.

Lưu ý:

Khi tạo biểu đồ hình tròn, bạn phải đảm bảo rằng các danh mục của mình không trùng nhau, nếu không, bạn sẽ có một biểu đồ vô nghĩa.

Ứng dụng biểu đồ quạt

Biểu đồ hình quạt (tròn) được sử dụng để biểu thị dữ liệu tỷ lệ hoặc dữ liệu tương đối trong một biểu đồ. Khái niệm lát cắt (hình quạt hoặc lát bánh) được sử dụng để hiển thị tỷ lệ phần trăm của một dữ liệu cụ thể từ toàn bộ chiếc bánh.

Khi dữ liệu bao gồm các phần riêng biệt, biểu đồ hình tròn là phù hợp nhất để biểu diễn dữ liệu đó. Mục đích của việc sử dụng biểu đồ hình tròn là để so sánh sự đóng góp của từng phần vào toàn bộ dữ liệu.

Biểu đồ hình tròn phù hợp khi trực quan hóa dữ liệu không cần biểu thị thời gian. Trong khi một số loại biểu đồ khác có thứ nguyên biểu thị thời gian, thì biểu đồ hình tròn không có. Biểu đồ hình tròn không thể biểu thị sự thay đổi của dữ liệu theo thời gian.

Biểu đồ hình tròn hoạt động tốt nhất nếu dữ liệu mẫu chỉ có một vài thành phần. Khi số lượng danh mục tăng lên, số lượng lát cắt cũng vậy. Có thể khó diễn giải một biểu đồ hình tròn với nhiều lát cắt nhỏ.

Biểu đồ hình tròn là cách tốt nhất để trực quan hóa mức độ đóng góp của mỗi danh mục vào dữ liệu mẫu.

Các loại biểu đồ quạt cơ bản

Biểu đồ vành khuyên (Donut plot)

Biểu đồ vành khuyên là một biến thể của biểu đồ hình tròn trong đó phần trung tâm của biểu đồ bị loại bỏ. Khu vực bổ sung ở giữa biểu đồ có thể được sử dụng để thêm nhãn phụ vào biểu đồ. Cả biểu đồ hình tròn và biểu đồ vành khuyên đều có khả năng đọc gần như giống nhau. Trong hầu hết các trường hợp, sự lựa chọn giữa biểu đồ hình tròn và biểu đồ vành khuyên được thực hiện dựa trên yêu cầu thẩm mỹ.

Biểu đồ hình tròn 3D (3D Pie Chart)

Biểu mẫu 3D thường được sử dụng để cải thiện tính thẩm mỹ của biểu đồ hình tròn. Như chúng ta đã thấy trong phần trước, biểu đồ hình tròn 3D có thể khó đọc hơn biểu đồ hình tròn 2D. Chiều bổ sung không thêm bất kỳ thông tin mới nào hoặc cản trở việc giải thích dễ dàng.

Exploded Pie Chart

Trong biến thể này, một hoặc nhiều lát của biểu đồ hình tròn được kéo ra khỏi tâm để tạo điểm nhấn. Mặc dù nó cải thiện tính thẩm mỹ của biểu đồ nhưng biểu đồ hình tròn bị nổ có thể ảnh hưởng đến khả năng đọc. Điều quan trọng là chỉ sử dụng biểu đồ hình tròn bùng nổ nếu cần thiết.