Chia số thập phân là một trong những phép toán cơ bản mà bạn nhất định phải biết. Tuy nhiên, vẫn còn khá nhiều bạn học sinh mới bước vào lớp 5 vẫn chưa thể làm quen được với cách tính này. Trong bài viết sau, chúng tôi sẽ mang đến cho bạn lý thuyết chi tiết giúp bạn hiểu rõ làm sao để chia các số thập phân và những dạng toán liên quan mà bạn cần nắm.
Lý thuyết chia số thập phân là gì chi tiết nhất
Chia số thập phần là một khái niệm được chia thành nhiều thông tin khác nhau tương tự với từng dạng bài tập. Sau đây sẽ là tổng hợp các lý thuyết về phép chia này dành cho các bạn học sinh lớp ô:
Chia số thập phân với số tự nhiên
Để thực hiện phép tính này bạn cần chia phần của số bị chia cho số chia. Tiếp đến, hãy viết dấu phẩy vào bên phải của thương đã tìm ra. Sau đó, bạn cần lấy chữ số đầu tiên thuộc phần thập phân của số bị chia để thực hiện phép chia. Tiếp tục thực hiện phép chia với từng chữ số ở phần thập phân.
Phép chia hai số tự nhiên mà thương là một số thập phân
Các bạn học sinh cần thực hiện phép chia số tự nhiên như bình thường. Nhưng nếu có dư, cần tiếp tục chia bằng cách viết dấu phẩy vào bên phải của thương đã có trước. Sau đó, tiến hành điền 1 chữ số 0 vào bên phải của số dư rồi chia. Nếu như vẫn dư tiếp, thì lặp lại và viết thêm vào phải một chữ số 0 vào phần dư và cứ thực hiện như thế mãi.
Chia một số tự nhiên cho một số thập phân
Để thực hiện phép toán này, trước hết bạn cần đếm xem có tổng cộng bao nhiêu chữ số ở phần thập phân của số chia. Rồi tiến hành viết bấy nhiêu số 0 vào bên phải số bị chia. Tiếp đến, hãy bỏ dấu phẩy ở số chia rồi thực hiện như phép toán chia 2 số tự nhiên.
Chia số thập phân với số thập phân
Đầu tiên, bạn cần đếm xem đang có bao nhiêu chữ số ở phần thập phân của số chia. Rồi chuyển dấu phẩy của số bị chia sang bên phải bấy nhiêu chữ số. Trong tình huống mà số chữ số ở phần thập phân của số bị chia, lại ít hơn ở số chia thì hãy viết thêm các chữ số 0 vào bên phải số bị chia cho cân bằng. Cũng bỏ dấu phẩy ở số chia và thực hiện phép toán như thường.
Lưu ý rằng, khi thực hiện phép chia số thập phân sẽ có một số quy tắc cần nắm như thương của phép chia này với số cùng dấu thì sẽ luôn là một số dương.
\[(-a)\div(-b)=a\div b \] với \[a,b>0\]
Ngược lại, thương của phép chia với số khác nhau sẽ là luôn là số âm.
\[(-a)\div b=a\div(-b)=-(a\div b)\]
Chia số thập phân cho 10,100, 1000,… hoặc 0,1 hay 0,01
Để có thể chia số thập phân cho 10, 100 hay 1000, việc bạn cần làm là chuyển dấu phẩy của số bị chia lần lượt sang bên trái một, hai, ba,…chữ số, tương ứng với từng số 0 trong số chia. Ngược lại để chia các số thập phân cho 0,1; 0,01; 0,001 thì hãy chuyển dấu phẩy sang bên phải tương tự một, hai ba,…chữ số nhé.
Tổng hợp các dạng bài tập về phép chia số thập phân (ví dụ có đáp án)
Tuy chỉ là một phép tính cơ bản nhưng chia số thập phân lại có khá nhiều dạng bài tập khác nhau. Vì thế, để ứng dụng được công thức đúng cách và tìm ra đáp án dễ dàng bạn cần nắm vững các thông tin sau đây:
Dạng 1: Thực hiện phép tính thông thường
Bạn chỉ cần áp dụng cách thực hiện các phép tính đã học như cộng, trừ, nhân, hay chia các số thập phân. Đồng thời, cần chú ý đến các quy tắc và tính chất đã nêu trước để thực hiện chính xác nhất.
Bài tập: Hãy tính:
- \[37,583\div 9,1 \]
Đây là phép chia hai số thập phân và bạn cần chuyển dấu phẩy số chia sang bên phải (91) và tương tự với số bị chia (375,83), phép tính sau khi biến đổi trở thành: \[375,83\div 91=4,13 \]
- Tính \[(-16,4)\div(-4)\]
Đáp án: \[(-16,4)\div(-4)=16,4\div 4=4,1 \]
Dạng 2: Bài có lời dài và cần sử dụng phép chia số thập phân
Bài 1: Cho diện tích của mảnh đất hình chữ nhật đang nghiên cứu là \[48,1 m^2 \]. Biết rằng chiều rộng của nó là 6,5m. Hãy tính chiều dài của mảnh đất trên.
Chiều dài của mảnh đất cần tìm hình chữ nhật sẽ là: \[48,1\div 6,5=7,4(m)\]
Bài 2: Biết rằng cân nặng của 5,2 lít dầu là 3,952kg. Hỏi, sẽ có bao nhiêu lít dầu nếu cân nặng hiện tại là 5,32kg..
Ta có:
Cân nặng của 1 lít dầu hoả là: \[3,952\div 5,2=0,76(kg)\]
Suy ra, 5,32kg cân nặng sẽ được số lít dầu là: \[5,32\div 0,76=7(l)\]
Dạng 3: Tìm số chưa biết trong bài
Bài 1: Hãy tìm x biết rằng, \[(x+3)\times 4,2=-24,78 \]
Lời giải:
\[(x+3)\times 4,2=-24,78 \]
\[=>x+3=(-24,78)\div 4,2=>x+3=-5,9=>x=-5,9-3=-8,9 \]
Bài 2: \[3,6x+6,4x=69 \]
\[(3,6+6,4)x=69=>10x=69=>x=69\div 10=6,9 \]
Bài viết trên đã mang đến cho toàn thể các bạn học sinh một cái nhìn sâu sắc hơn về phép chia số thập phân. Đây là một dạng toán cơ bản thuộc chương trình học nên hãy cố gắng thuộc lòng lý thuyết chia. Đồng thời, bạn cần liên tục thực hành các dạng bài tập nêu trên để đạt được điểm số cao.
