Làm tròn và ước lượng

Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường sử dụng các số thập phân để làm tròn và ước lượng giá trị của một số. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách làm tròn và ước lượng một cách chính xác và hiệu quả. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về phương pháp làm tròn và ước lượng số thập phân một cách đầy đủ và chi tiết. Bạn sẽ hiểu được cách sử dụng các quy tắc làm tròn và ước lượng để giúp cho kết quả của bạn được chính xác và gần đúng nhất có thể. Vì vậy, hãy cùng đọc bài viết để nâng cao kiến thức và kỹ năng của mình về phép làm tròn và ước lượng số thập phân nhé!

Làm tròn số thập phân

Làm tròn số thập phân là phương pháp xác định giá trị của một số thập phân gần đúng với số nguyên gần nhất hoặc với số chính xác nhất có thể. Việc làm tròn số thập phân được áp dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ tài chính, kế toán, đến khoa học và kỹ thuật.

Có hai phương pháp chính để làm tròn số thập phân là làm tròn đến chữ số thập phân cụ thể và làm tròn đến số nguyên gần nhất.

1. Làm tròn đến chữ số thập phân cụ thể:

Phương pháp này sẽ xác định số lượng chữ số thập phân được hiển thị và làm tròn số đó đến vị trí của chữ số thập phân cuối cùng. Các quy tắc làm tròn số thập phân bao gồm:

• Nếu chữ số thập phân kế tiếp sau vị trí cần làm tròn nhỏ hơn 5, thì giá trị của số thập phân đó được làm tròn xuống.
• Nếu chữ số thập phân kế tiếp sau vị trí cần làm tròn lớn hơn hoặc bằng 5, thì giá trị của số thập phân đó được làm tròn lên.

Ví dụ:

Nếu bạn muốn làm tròn số 3,14159 đến 3 chữ số thập phân, kết quả sẽ là 3,142. Bởi vì chữ số thập phân tiếp theo là 5, nên số được làm tròn lên.

2. Làm tròn đến số nguyên gần nhất:

Phương pháp này sẽ xác định số nguyên gần nhất với số thập phân cần làm tròn. Các quy tắc làm tròn số thập phân bao gồm:

• Nếu chữ số thập phân là 5 hoặc nhỏ hơn 5, số đó được làm tròn xuống.
• Nếu chữ số thập phân lớn hơn 5, số đó được làm tròn lên.

Ví dụ:

Nếu bạn muốn làm tròn số 3,6 đến số nguyên gần nhất, kết quả sẽ là 4. Bởi vì chữ số thập phân là 6, vì vậy số đó được làm tròn lên.

Chú ý:

Đối với chữ số hàng làm tròn:

• Giữ nguyên nếu chữ số ngay bên phải nhỏ hơn 5;
• Tăng 1 đơn vị nếu chữ số ngay bên phải lớn hơn hoặc bằng 5

Đối với chữ số sau hàng làm tròn:

• Bỏ đi nếu ở phần thập phân;
• Thay bằng các chữ số 0 nếu ở phần số nguyên

Ước lượng kết quả

Ước lượng kết quả là phương pháp xác định giá trị của một phép tính mà không cần tính toán chính xác từng con số. Việc ước lượng kết quả thường được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ kinh tế, tài chính, đến khoa học và kỹ thuật.

Có một số phương pháp ước lượng kết quả phổ biến, bao gồm:

1. Phương pháp làm tròn:

Phương pháp này sẽ làm tròn các số trong phép tính đến một chữ số thập phân cụ thể hoặc đến số nguyên gần nhất, sau đó thực hiện phép tính.

Ví dụ:

Nếu bạn cần tính tổng 37.5153, 12.8 và 5.6, bạn có thể thực hiện phép tính, sau đó làm tròn kết quả: 37.5153 + 12.8 + 5.6 = 55.9153 vậy kết quả làm tròn sẽ là 55,9.

2. Phương pháp sử dụng tỷ lệ:

Phương pháp này sẽ ước lượng kết quả dựa trên tỷ lệ giữa các giá trị. Ví dụ, nếu bạn cần tính giá trị của một sản phẩm trong năm tới, bạn có thể ước lượng dựa trên tỷ lệ tăng trưởng trong năm trước. Nếu sản phẩm tăng trưởng 10% trong năm trước, bạn có thể ước lượng rằng sản phẩm sẽ tăng trưởng tương tự trong năm tới.

3. Phương pháp sử dụng thông số trung bình:

Phương pháp này sẽ ước lượng kết quả dựa trên giá trị trung bình của các thông số. Ví dụ, nếu bạn cần ước lượng giá trị của một tài sản, bạn có thể sử dụng giá trị trung bình của các tài sản tương tự để ước lượng giá trị của tài sản đó.

Các phương pháp ước lượng kết quả sẽ phụ thuộc vào mục đích và nhu cầu của bạn. Tuy nhiên, bạn nên lưu ý rằng các phương pháp này chỉ mang tính ước lượng và không thể thay thế cho tính toán chính xác từng con số khi cần thiết.

Bài tập

Bài 1: Làm tròn số

a) Làm tròn số 17,53809 đến chữ số thứ hai sau dấu phẩy

b) Làm tròn số 514,13246 đến chữ số thứ ba sau dấu phẩy

Hướng dẫn

a) Số 17,53809

Bỏ đi các chữ số sau chữ số thứ hai sau dấu phẩy: bỏ đi 8; 0 và 9.

Vì 8 > 5 nên chữ số 3 đứng trước nó được làm tròn lên thành 4.

Do đó làm tròn số 17,53809 tới hàng phần trăm là 17,54.

b) Số 514,13246

Bỏ đi các chữ số sau chữ số thứ ba sau dấu phẩy là 4 và 6.

Vì 4 < 5 nên chữ số thứ ba sau dấu phẩy là 2 được giữ nguyên

Làm tròn số 514,13246 làm tròn đến chữ số thứ ba sau dấu phẩy ta được số 514,132

Bài 2: 

Một xe hàng có khối lượng khi không chở hàng hóa là 15 tấn. Trên xe chở 7 thùng hàng, mỗi thùng có khối lượng 1,2 tấn. Mỗi cây cầu có biển chỉ dẫn cho phép các xe có khối lượng không quá 25 tấn đi qua. Hỏi xe hàng trên có được phép qua cầu không?

Hướng dẫn

Ta ước tính khối lượng của mỗi thùng hàng là 1 tấn

Khối lượng của 7 thùng hàng trên xe là: 7 × 1 = 7 (tấn )

Tổng khối lượng của cả xe và hàng là: 7 + 15 = 22 (tấn)

Vì 22 tấn < 25 tấn nên xe hàng trên được phép qua cầu.